Op 17 mei 2017 bepaalde het Spaanse Constitutionele Hof dat gemeenten in strijd handelen met de Spaanse grondwet wanneer zij Plusvalia-belasting heffen van huiseigenaren die geen winst maken bij de verkoop van hun huis. De uitspraak van het hof geldt voor heel Spanje, nadat enkele maanden ervoor al een gelijkluidende uitspraak voor Baskenland was gegeven. Het vonnis van mei kwam dus niet als een verrassing.
De uitspraak heeft verstrekkende financiële gevolgen voor gemeenten aangezien de afgelopen jaren veel mensen hun huis met verlies hebben verkocht er als gevolg van de Spaanse onroerend-goedcrisis.
Dat gemeenten in hun berekeningen komen tot een belastingschuld ook indien in werkelijkheid geen sprake is van vermogenswinst, valt te verklaren door de grondslagen die de gemeente daarbij hanteert. Een daarvan is het enkele bezit van de woning, ongeacht of de waarde ervan gedurende die bezitsperiode is gestegen.
De Spaans overheid begrijpt dat zij de wet moet aanpassen naar aanleiding van de uitspraken van het TC, maar neemt daarvoor zoals gebruikelijk rustig de tijd. Dit ondanks het feit dat zowel de Catalaans als de Spaanse vereniging van gemeenten het Ministerie dringend hebben verzocht op zo kort mogelijke termijn te komen tot vaststelling van de nieuwe wetgeving.
Ondertussen bestaat voor gemeenten en burgers een grote rechtsonderzekerheid: moeten zij de plusvalia toch betalen, wetende dat de aanslag van de gemeente in strijd met de wet is? En moeten gemeenten de wet blijven toepassen zolang deze niet officeel is aangepast, en blijven zij de belasting innen, in de wetenschap dat zij deze zullen moeten terugbetalen? En zal terugbetaling in zo´n geval ambtshalve dienen te geschieden, of alleen op verzoek van de belanghebbende? Een bepaald onwenselijke situatie voor alle betrokkenen.
Hoewel de grote meerderheid van de Spaanse gemeenten aanslagen blijft opleggen conform de oude wet, dus ook aan huiseigenaren die hun woning met verlies verkopen, zijn er nu toch steeds meer gemeenten die een andere benadering kiezen. Zo hebben Málaga en Castelldefels onlangs bekend gemaakt de inning van plusvalia te schorsen in afwachting van de nieuwe wetgeving van het Ministerie van Financiën.
